Mówią, że pierwsze wrażenie bywa mylne. Jednak czy kiedykolwiek zastanawiałeś się jak szybko kształtujesz wyobrażenie na temat osoby, która przed Tobą stoi? Lub jak szybko potrafisz przejść od tego co widzisz, do tego, co czujesz? Czy myślałeś nad tym jak Twój mózg niemal automatycznie kreśli profile osób, które Cię otaczają? To tylko kilka rzeczy, które wywołuje pierwsze wrażenie.
Badania przeprowadzone przez Burta Deckera dowodzą, że nasz mózg wyrabia pierwsze wrażenie na temat osoby, którą właśnie poznajemy w zaledwie dwóch sekund. W tym mgnieniu oka Twój mózg tworzy 50% wizerunku, a całą resztę kończy w ciągu 4 minut. Ten obraz mentalny uwarunkuje to jak komunikujesz się z daną osobą, ponieważ zazwyczaj szybko się potwierdza.
Podamy Ci prosty przykład, aby przedstawić co mamy na myśli. Wyobraź sobie przez sekundę, że kiedy tworzysz wizerunek osoby, którą właśnie poznałeś, myślisz, że jest przyjazna. Jeśli tak Ci się wydaje, najprawdopodobniej Ty również będziesz wobec niej miły, zatem ta druga osoba będzie się odwdzięczać.
Jeśli wcale nie była ona uprzejma, może zacząć taka być. To jeden z powodów dlaczego tak trudno zmienić pierwsze wrażenie: sposób w jaki wchodzimy w interakcję z drugą osobą zaczyna się właśnie od pierwszego wrażenia.
Zrozumienie sposobu, w jaki tworzymy pierwsze wrażenie jest fascynujące. Nasz mózg podświadomie uzupełnia wiele informacji, nawet jeśli nie posiada żadnych. Można zauważyć to w badaniu przeprowadzonym przez psycholożkę Nalini Ambady.
Udowodniła ona, że 10 sekund wideo z profesorem były wystarczające dla studentów, aby stworzyć pierwsze wrażenie. I to nie wszystko, ponieważ przeciętne pierwsze wrażenie, które posiadali Ci studenci nie różniło się za bardzo od tego, jakie profesor wywarł na swoich uczniach w czasie trwania całego semestru. Pokazuje to jak szybko nasz mózg jest w stanie stworzyć kompletny obraz osoby.
Jednym z wniosków jest to jak ważny jest nasz język niewerbalny oraz wygląd zewnętrzny. Sposób, w jaki prezentujesz się w pierwszym momencie może mieć ogromny wpływ na wszystko, co zajdzie później.
„Nigdy nie dostajesz drugiej szansy na zrobienie dobrego pierwszego wrażenia.”
–Oscar Wilde–
Jaki ma wpływ społeczeństwo i kultura na pierwsze wrażenie?
Społeczeństwo i kultura wpływają na nas zarówno w sposób świadomy, jak i podświadomy. Wszystkie rzeczy wokół Ciebie oraz związane z nimi doświadczenia uwarunkują pierwsze wrażenie, które kreujesz w swoim umyśle. I czasami nawet nie jesteś tego świadomy. Twoje działania pokrywają się z pierwszym wrażeniem, a Ty nie zdajesz sobie z tego sprawy.
Społeczeństwo mówi Ci jak się ubierać, zachowywać, mówić… Zatem kryteria, które stosujesz przy kształtowaniu pierwszego wrażenia na czyiś temat będą miały podobne podstawy. Będziesz zauważać, czy zgadza się ono z tym, co aprobowane jest przez społeczeństwo (co mogłoby się pokryć lub nie z tym, co Ty akceptujesz).
Ludzie, którzy nie wpasowują się w ten schemat najprawdopodobniej przyciągną większą uwagę i będą wyróżniać się wśród Twoich „pierwszych wrażeń”. Sprawi to, że ocenisz ich nawet szybciej niż innych.
Duża część tego procesu zachodzi podświadomie. Z tego powodu bardzo trudno na ten proces bezpośrednio wpłynąć. Możesz jednak być świadomy tego jak formujesz pierwsze wrażenie oraz mieć do niego nieco sceptyczne nastawienie. Ufaj mu tylko do pewnego stopnia oraz bądź otwarty na jego zmiany. W ten sposób możesz również wspomóc swój rozwój osobisty, ponieważ poprawia to jakość Twoich nowych relacji.
Czy Twoje pierwsze wrażenia są poprawne?
Jesteśmy czymś więcej niż pierwszym wrażeniem oraz wyglądem zewnętrznym. Każdy z nas posiada bogate wnętrze i zasługuje na czas, by je poznać. Mimo to widziałeś, że Twoje wyobrażenia mogą być bliskie wrażeniom, które posiadasz nawet po kilku miesiącach znajomości.
Jednak bądź ostrożny, dzieje się tak zwykle z relacjami powierzchownymi, takimi jak między uczniem a nauczycielem. W przypadku głębszych relacji ten pierwszy wizerunek przejdzie przez wiele zmian wraz z upływem czasu. Albo dlatego, że źle oceniłeś daną osobę, albo z powodu zmiany samych wrażeń.
Naukowcy pokazują, że jesteśmy dość bliscy prawdy z naszymi pierwszymi wrażeniami. W ciągu zaledwie kilku sekund możemy zdobyć informacje, których dana osoba nie zdążyła nam podać, i które często są zgodne z prawdą.
Jednak w jaki sposób to rzeczywiście zachodzi? Istnieje również przekonanie, że jeśli społeczeństwo mówi nam jak się zachowywać, możesz dość łatwo zwieść osobę, z którą rozmawiasz poprzez zachowywanie według „normalnych” ram, jakie nakreśla dane społeczeństwo. Łatwo wykreować własny pozytywny wizerunek, jeśli wcześniej wiesz co inni chcą zobaczyć.
Zatem mimo, iż pierwsze wrażenie zwykle jest całkiem poprawne, nie jest ono dokładne. Główną zaletą jest to, że pomaga ono stworzyć pewne oczekiwania oraz popchnąć do związanych z nimi zachowań. Negatywną aspektem jest to, że czasami pewne założenia mogą powstrzymać nas przed autentycznym poznaniem drugiej osoby.
